Vijf onbekende factoren die jouw hormonen in de war kunnen schoppen
Hormonen spelen een cruciale rol bij heel veel belangrijke lichaamsfuncties. Ze regelen alles, van onze stemming tot onze energie en zelfs ons gewicht. Er zijn er verschillende factoren die deze balans kunnen verstoren zonder dat we ons er bewust van zijn. Vaak weten we dat stress, voeding en slaap invloed hebben op onze hormonen, maar er zijn ook minder voor de hand liggende oorzaken die een grote rol kunnen spelen. In dit blog deel ik vijf onbekende factoren die jouw hormonen in de war kunnen schoppen – en die de meeste vrouwen niet kennen.
1. Microplastics: kleine hormoonverstorende deeltjes
Microplastics, de kleine deeltjes plastic die in onze lucht, water en zelfs voedsel terechtkomen, zijn een van de meest onderschatte oorzaken van hormonale verstoringen. Deze deeltjes kunnen schadelijke chemicaliën bevatten. Dit zijn stoffen die de werking van je hormonen kunnen nabootsen of verstoren, wat kan leiden tot een hormonale disbalans. Microplastics komen in ons lichaam via ingeademde lucht, geconsumeerd voedsel en water, en kunnen zich nestelen in organen, waardoor ze de normale werking van hormonen zoals oestrogeen, progesteron en testosteron verstoren. Dit kan leiden tot een hoop hormonale problemen, van een verstoorde menstruatiecyclus tot verminderde vruchtbaarheid en een verhoogd risico op hormonale aandoeningen. Wetenschappers ontdekken steeds meer dat microplastics een krachtige invloed hebben op onze hormonale gezondheid, en daarom is het essentieel om bewust te zijn van de mogelijke risico’s.
2. Kunstmatige zoetstoffen: suikervervangers in light producten
We kiezen vaak voor kunstmatige zoetstoffen om onze suikerinname te verminderen, maar deze kunnen onbedoeld je hormonen verstoren. Veel kunstmatige zoetstoffen, zoals aspartaam en sucralose, kunnen de insulinegevoeligheid beïnvloeden en je bloedsuikerspiegel destabiliseren. Dit kan leiden tot schommelingen in je energie en stemmingen, maar ook bijdragen aan gewichtstoename en verhoogde cortisolproductie, het stresshormoon. Kies je dus voor light producten om niet aan te komen, kunnen deze alsnog zorgen voor een gewichtstoename door je hormonen in de war te gooien. Er is ook steeds meer bewijs dat sommige van deze zoetstoffen de microbiota in je darmen kunnen veranderen. Je darmen spelen een cruciale rol in je hormoon regulatie.
3. Slaapkwaliteit, niet alleen het aantal uren
Hoewel we allemaal weten dat slaap belangrijk is, gaat het niet alleen om de hoeveelheid uren die we slapen. De kwaliteit van je slaap heeft een enorme invloed op je hormonale balans. Slechte slaap kan je cortisolspiegel verhogen, wat het stressniveau doet stijgen en andere hormonen, zoals oestrogeen en progesteron, uit balans kan brengen. Zelfs een klein tekort aan diepe slaap kan leiden tot verhoogde honger en verminderde insulinegevoeligheid, wat uiteindelijk invloed heeft op je gewicht en energielevels. Slaapkwaliteit heeft dus niet alleen te maken met het aantal uren dat je slaapt, maar ook met hoe diep en herstellend die slaap is.
4. Te veel blauw licht: de negatieve effecten van je telefoon
Met de opkomst van smartphones, tablets en laptops is het moeilijk om aan het blauwe licht te ontsnappen dat deze apparaten uitstralen. Wat veel mensen niet weten, is dat blauw licht de aanmaak van melatonine kan onderdrukken, een belangrijk hormoon dat je lichaam helpt om in slaap te vallen en een gezonde slaapcyclus te behouden. Dit kan je biologische klok verstoren, wat op zijn beurt invloed heeft op je stresshormonen, je eetlust en zelfs je menstruatiecyclus. Het vermijden van schermen minstens een uur voor het slapengaan kan helpen om de hormonale verstoringen die door blauw licht worden veroorzaakt, te minimaliseren.
5. Onbewuste stimulatie van je sympathische zenuwstelsel
In ons drukke leven zijn we vaak altijd bezig en voelen we ons vaak gestrest, ook al merken we het niet altijd. Dit komt door werk, zorgen of alles wat we via sociale media horen en zien. Al die stress kan ervoor zorgen dat ons lichaam in een soort “alarmstand” staat. Dit maakt dat bepaalde hormonen, zoals adrenaline en cortisol, uit balans kunnen raken. Als dat gebeurt, kan je je moe voelen, last hebben van je menstruatie of zelfs sneller chagrijnig worden. Het kan ook zorgen voor klachten zoals PCOS, een ziekte die de hormonen verstoren.
Wat kun je zelf doen?
1. Luchtkwaliteit verbeteren
Een luchtreiniger kan helpen om schadelijke stoffen uit je huis te filteren, vooral als je in een stad woont of in een ruimte zonder veel ventilatie.
Daarnaast is het goed om meer tijd buiten door te brengen, bij voorkeur in een groene omgeving zoals een park, bos of tuin. Bomen en planten helpen de lucht te zuiveren, en de frisse buitenlucht kan je hormonen in balans houden. Het is zelfs bewezen dat natuurcontact kan helpen om je cortisol (stresshormoon) te verlagen. Dus maak eens een wandeling in de natuur, of probeer je lunch buiten te eten om zo de luchtkwaliteit van binnen en buiten te verbeteren!
2. Kunstmatige zoetstoffen vermijden
Kies in plaats van suiker of kunstmatige zoetstoffen voor natuurlijke alternatieven zoals honing. Deze zoetstoffen zijn minder belastend voor je lichaam en bevatten vaak ook extra gezondheidsvoordelen.
Daarnaast kun je proberen om je suikerinname te beperken door minder bewerkte voedingsmiddelen te eten. Een gezond ontbijt met havermout, vers fruit en een scheutje honing is een beter alternatief dan een pak cornflakes met suiker. Door bewust te kiezen voor natuurlijke zoetstoffen en minder suiker, geef je je lichaam de kans om zijn hormonen beter te reguleren.
3. Verbeter je slaapkwaliteit
Een goede slaaproutine kan wonderen doen. Zorg ervoor dat je elke avond op hetzelfde tijdstip naar bed gaat en probeer een paar uur voor het slapen je schermen (telefoon, tablet, computer) te vermijden. Het blauwe licht van schermen remt namelijk de aanmaak van melatonine, het hormoon dat je helpt in slaap te vallen.
Maak je slaapkamer zo rustig en donker mogelijk. Vermijd fel licht en harde geluiden, en probeer je kamer koel en goed geventileerd te houden. Een donker gordijn, een slaapmasker of een witte-ruis machine kan je helpen om in een diepe, herstellende slaap te komen. Je kunt ook een ontspannende routine inbouwen voor het slapen gaan, zoals een warm bad of wat lichte stretching, zodat je lichaam en geest tot rust kunnen komen.
4. Beperk blootstelling aan blauw licht
Te veel blootstelling aan blauw licht, vooral ’s avonds, kan de aanmaak van melatonine verstoren, wat ervoor zorgt dat je moeilijker in slaap valt. Het is dus slim om apps te gebruiken die blauw licht filteren, zoals f.lux voor je computer of de Night Shift-functie op je telefoon. Deze instellingen verminderen de hoeveelheid blauw licht op je scherm en helpen je lichaam te herkennen dat het tijd is om te ontspannen.
Daarnaast kun je een bril dragen met blauwlichtfilter als je veel tijd achter een scherm doorbrengt, vooral als je ’s avonds nog werkt of tv kijkt. Door je blootstelling aan blauw licht te beperken, kun je je slaap verbeteren en je hormonen beter in balans houden.
5. Stressmanagement
Meditatie kan een krachtige tool zijn om je geest te kalmeren en je cortisolspiegel te verlagen. Begin bijvoorbeeld met een korte meditatie van 5-10 minuten per dag om je gedachten tot rust te brengen en te ontspannen.
Ademhalingsoefeningen kunnen ook helpen om je zenuwstelsel tot rust te brengen. Probeer eens de 4-7-8 techniek: adem 4 seconden in, houd 7 seconden vast en adem 8 seconden uit. Dit helpt om je hartslag te verlagen en je lichaam in een staat van ontspanning te brengen.
Daarnaast is yoga een geweldige manier om zowel je lichaam als geest te ontspannen. Er zijn veel verschillende soorten yoga, maar het doel is altijd om je ademhaling en beweging in balans te brengen. Zo kun je niet alleen je spieren rekken, maar ook je stress verminderen en je hormonen ondersteunen.
Door regelmatig tijd te nemen voor stressvermindering, help je je lichaam om in een meer ontspannen staat te komen, wat je hormonale balans ten goede komt.
Hormonen zijn complex, maar door bewust om te gaan met deze vaak onopgemerkte factoren, kun je een grote stap zetten richting een gezonde hormonale balans. Het is altijd een goed idee om ook met een arts of specialist te praten als je vermoedt dat er een dieperliggend probleem speelt.